در تمام کشورها جدا از شکل شرکتها؛ شناسایی، بررسی و رسمیت اشخاص حقوقی از اهمیت بالایی برخورداره. از طرفی با توجه به لازم بودن صدور سند رسمی برای ثبت انواع شرکتهای تجاری، احراز صلاحیت ادارات و مأمورین رسمی ثبت شرکتها مطابق قانون مدنی کاری پراهمیتیه. در متنهای اولیۀ قوانین مربوط به ثبت، یک سرپرست اصلی و دستگاه، برای دایرۀ ثبت شرکتها پیش بینی شده بود، که بعداٌ اختیارات اون به ادارۀ ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی داده شد، سپس طبق قانون و آیین نامۀ ثبت علائم و اختراعات و آیین نامۀ ثبت شرکتها، صلاحیت ثبت به ادارۀ ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی واگذار شد، اما در نهایت صلاحیت ثبتی به ادارۀ کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری داده شد. این ادارۀ کل زیرمجموعهای از سازمان ثبت اسناد و املاکه و از دستگاههای زیر مجموعۀ قوۀ قضاییه است. در یک سری قوانین دیگه هم بعضی از وظایف و صلاحیتها برای ثبت شرکتها در نظر گرفته شده که به عنوان مثال می تونیم به قانون اجازۀ ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی و یا چگونگی ادارۀ مناطق آزاد اشاره کرد. (طبق قانون صلاحیت شرکتهای مناطق آزاد به ادارات تابعه و مستقر در مناطق آزاد واگذار شده.)
با توجه به مطالب گفته شده، میتونیم مراجع ثبت شرکتهای کشور رو در طول زمان به دستههای زیر تقسیم کنیم:
بند نخست:مراجع پیش بینی شدۀ ثبت شرکتها مطابق ساختار سازمان ثبت اسناد و املاک
۱ – ادارۀ ثبت اسناد تهران (اصلاح ساختاری شده)
۲ – دایرۀ ثبت شرکتها (اصلاح ساختاری شده)
۳ – محکمۀ ابتدایی یا صلحیه ( منسوخ شده)
۴ – ادارۀ ثبت اسناد و املاک (اصلاح ساختاری شده)
۵ – دفاتر اسناد رسمی (منسوخ شده)
۶ – ادارۀ کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری
در این ساختار با توجه به آخرین مصوبات سازمان مدیریت و برنامه ریزی در تمامی استانها، ادارۀ ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری به وجود اومده، که این اداره در مرکز هر استان مستقره و نسبت به ثبت شرکتها در حوزۀ استان اقدامات اصلی رو انجام میده.
توی تهران هم ثبت شرکتها بر عهدۀ چهار ادارۀ تخصصی شامل ادارۀ ثبت شرکتهای سهامی، ادارۀ ثبت شرکتهای غیرسهامی، ادارۀ ثبت مؤسسات غیرتجاری و شعب نمایندگی خارجی گذاشته شده و این ادارات صلاحیت تخصصی نسبت به ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری رو دارن. دو ادارۀ دیگر هم با عنوانهای ادارۀ تعیین نام شرکتها و ادارۀ نظارت بر امور ثبت شرکتها ومؤسسات غیرتجاری استانها در ساختار ادارۀ کل ثبت شرکتها در نظر گرفته شده است.